مکان دنجی که می‌توان برای ساعت‌ها کتابی به دست گرفت و تورق کرد. در زندگی شهری کتابخانه‌های زیادی با شکل و شمایل متفاوتی ایجاد شده‌اند، اما نمونه بسیار جالب، کتابخانه‌ایست که از سوی مدیریت شهری منطقه۷ در بوستان شهید نیاکی ساخته شده است. کتابخانه‌ای در دل درختان خشکیده. طرحی که در تهران برای نخستین بار اجرا شده و با اقبال شهروندان روبرو شده است.
این روزها مردم وقتی وارد بوستان شهید نیاکی در خیابان شریعتی می‌شوند، صحنه زیبا و البته ابتکاری و جالبی می‌بینند. تنه درختان خشکیده تبدیل به کتابخانه و کتاب‌ها با موضوع‌های مذهبی، علمی، تاریخی، داستان و حتی کتاب ویژه کودکان داخل قفسه‌ها چیده شده‌اند. کنار این کتابخانه نیمکتی قرار دارد که شهروندان پس از انتخاب کتاب مورد علاقه‌شان می‌توانند دقایقی در فضای زیبای بوستان روی نیمکت بنشینند و آن را مطالعه کنند.
این کار به همت اداره فضای سبز شهرداری منطقه و البته با مشارکت معاونت اجتماعی و فرهنگی شهرداری و مسئولان فرهنگسرای اندیشه به‌ویژه کتابفروشی «قربانی»، انجام شده است. به گفته «شادی مالکی» رئیس فضای سبز شهرداری منطقه،۹۰درصد کتاب‌های کتابخانه درختی از سوی کتاب فروش فرهنگسرای اندیشه (آقای قربانی) تأمین شده است و شهروندان می‌توانند رایگان از آنها استفاده کنند.
مالکی در ابتدای صحبت‌هایش به اهمیت حراست و حفاظت از درختان و به‌طور کلی فضای سبز در منطقه اشاره می‌کند و می‌گوید: «تلاش می‌کنیم با آبیاری درست و تغذیه مناسب از خشکیدگی درختان در منطقه جلوگیری کنیم. به هر حال درخت هم موجود زنده است و امکان دارد براثر آفت و بیماری دچار خشکیدگی شود و از بین برود.»
به گفته او حفظ درختان خشک شده نه تنها فایده‌ای ندارد بلکه ممکن است از طریق آنها آفت و بیماری به سایر درختان سرایت کند. بنابراین درختان خشکیده از سوی نیروهای فضای سبز شناسایی و پس از گذراندن مراحل قانونی و دریافت رأی حذف از مراجع ذی‌صلاح قطع می‌شوند.
مالکی در تشریح بیشتر تبدیل تنه درختان خشکیده بوستان نیاکی به کتابخانه می‌گوید: «درختان این بوستان در موقعیت خوبی قرار داشتند و نمی‌خواستیم آنها را از ریشه قطع کنیم. بنابراین طرح ایجاد کتابخانه درختی توسط شهردار منطقه مطرح و پس از ایمن‌سازی و خالی کردن تنه درخت، قفسه‌هایی در آن تعبیه و کتاب‌هایی با موضوع‌های مختلف تهیه کردیم و داخل آنها قرار دادیم.»
در سال‌های پیش کارهای مشابهی از جمله آذین‌بندی درختان با گلدان‌های رنگی، زیبا و چشمنواز و تبدیل درختان خشکیده به لانه پرندگان و... انجام شده است.
محلی برای کتاب‌های اهدایی
به گفته رئیس اداره فضای سبز شهرداری منطقه، کتابخانه درختی با هدف ترویج کتابخوانی و ترغیب شهروندان به مطالعه ایجاد شده است: «متأسفانه به سبب بالا بودن قیمت کتاب و هزینه عضویت در کتابخانه‌ها، سرانه مطالعه کم شده است. ایجاد این کتابخانه می‌تواند زمینه‌ای برای ترغیب مردم به مطالعه باشد. از سوی دیگر بسیاری از شهروندان برای حضور در بوستان برنامه‌ای ندارند و اوقاتشان را به بطالت می‌گذارنند. بنابراین وجود این کتابخانه به غنی‌سازی اوقات فراغت این افراد کمک می‌کند و از حضور در بوستان لذت بیشتری می‌برند.» برای همه اقشار و گروه‌های سنی در این کتابخانه، کتاب موجود است و به گفته «شادی مالکی» هر کسی به سراغ کتابخانه درختی برود، دست خالی برنمی‌گردد.
استقبال بی‌نظیر و مشارکت خوب
به گفته رئیس اداره فضای سبز شهرداری منطقه، استقبال مردم از این کتابخانه بی‌نظیر است: «مدت کوتاهی است که این کتابخانه در بوستان نیاکی ایجاد شده اما استقبال مردم بسیار خوب و بی‌نظیر بوده است. در گشت‌های میدانی و دیدارهایی که با مردم داشته‌ایم، شهروندان از این طرح ابراز رضایت کرده و خواستار اجرای چنین طرحی در سایر بوستان‌های منطقه شده‌اند.» مالکی به شهروندان پیشنهاد می‌کند با اهدای کتاب در اجرای بهتر طرح مشارکت کنند و می‌گوید: «این کتابخانه با حدود ۷۰ جلد کتاب ایجاد و در اختیار شهروندان قرار گرفته است اما اکنون بیش از ۱۰۰ جلد کتاب در آن موجود است. افزایش کتاب‌ها نشان می‌دهد طرح مورد اقبال مخاطبان قرار گرفته و آنها با اهدای کتاب به این کتابخانه در طرح مشارکت کرده‌اند.» شهروندان علاوه بر انتخاب کتاب و مطالعه در بوستان، می‌توانند کتاب‌ها را امانت ببرند. این کتابخانه ناظر ندارد و شهروندان خودشان مسئول اعمال و رفتارشان هستند. مالکی می‌گوید: «این کار می‌تواند زمینه‌ای برای اعتمادسازی باشد. قرار نیست در همه جا برای هر خدماتی که ارائه می‌شود، ناظر و مأموری حضور داشته باشد. لازم است با انجام چنین کارهایی اعتماد کردن را در جامعه به‌عنوان یک فرهنگ نهادینه کرد و گمان می‌کنم تا حدود زیادی هم موفق بوده‌ایم.» به گفته شادی مالکی بوستان «باغ‌موزه قصر» دومین بوستانی است که به‌زودی میزبان کتابخانه درختی‌می‌شود.
- شادی مالکی: طرح ایجاد کتابخانه درختی توسط شهردار منطقه مطرح و پس از ایمن‌سازی و خالی کردن تنه درختانی که نمی‌خواستیم آنها را از ریشه قطع کنیم قفسه‌هایی در آن تعبیه و کتاب‌هایی با موضوع‌های مختلف تهیه کردیم و داخل آنها قرار دادیم
شهروندان از کتابخانه درختی در بوستان نیاکی می‌گویند
فرصتی برای مطالعه در دل فضای سبز
مطالعه در بوستان بی‌شک لذت‌بخش است و شهروندان ترجیح می‌دهند به جای محیط بسته کنار درختان و بوته‌های گل و گیاه، کتاب به دست بگیرند و بخوانند. ایجاد کتابخانه درختی این فرصت را برای شهروندان ایجاد کرده است و کسانی که این کتابخانه را می‌بینند، می‌گویند: «اقدام بی‌نظیری است و امیدواریم در سایر بوستان‌ها نیز انجام شود.» مادر همراه با دختر کوچولویش مشغول جست‌وجوی کتاب مناسب در قفسه‌ها است: «وقتی کتابخانه را دیدم در عین ناباوری و بهت بسیار خوشحال شدم. طرح بسیاری خوبی است و مدیران شهری با این کار نشان دادند هم به فکر مردمند و هم از داشته‌های شهر درست و بهینه استفاده می‌کنند.» کسانی که گذرشان به ضلع شمال شرقی بوستان می‌افتد به محض دیدن کتابخانه، قدم‌هایشان را بلندتر برمی‌دارند. این کتابخانه در عین سادگی بسیار زیبا طراحی شده و ظاهر جذاب و خیره‌کننده‌ای دارد. «محمدحسین امیری» همراه با دوستانش نزدیک کتابخانه که می‌شوند، با لبخند می‌گویند: «وای چقدر زیباست!» او در ادامه با تقدیر از متولیان این کتابخانه می‌گوید: «کار بسیار ارزشمندی است و باید به مدیریت شهری منطقه دست مریزاد گفت. استفاده این‌چنینی از درختان خشکیده، نشانه خلاقیت و ذوق هنری است و خوشحالم که منطقه ۷ در این مسیر پیشگام بوده و امیدوارم الگوی مناسبی برای تعمیم دادن به سایر بوستان‌های پایتخت باشد.» بر روی بنر زردرنگ عبارت «ایستگاه مطالعه. شهروند گرامی لطفاً پس از استفاده، کتاب را در جای خود قرار دهید.» نوشته شده، که مدیران شهری منطقه با همین بنر زرد، زمینه‌ای برای نهادینه کردن فرهنگ استفاده درست از اموال عمومی و حفظ و حراست از بیت‌المال را فراهم کرده‌اند.
نظر شما